Myomen
Myomen worden ook wel vleesbomen genoemd, maar myomen lijken eigenlijk helemaal niet op bomen. Myomen zijn goedaardige spierknobbels, soms met een steel. Ze zijn nogal verschillend van grootte: soms zijn ze zo klein als een speldenknop, maar ze kunnen ook wel een paar kilo zwaar zijn. Vaak zijn er meerdere myomen in de baarmoeder en op verschillende plaatsen. Myomen groeien onder invloed van hormonen: de oestrogenen, die in de eierstok worden aangemaakt. Voor de eerste menstruatie zijn er dus nog helemaal geen myomen in het lichaam en na de overgang worden de myomen vaak kleiner. Myomen komen voor bij ongeveer 20 tot 30% van alle vrouwen en worden meestal pas op latere leeftijd (boven de 35 jaar) ontdekt; in de meeste gevallen bij vrouwen die geen kinderen hebben en bij negroïde vrouwen. De meeste vrouwen hebben geen of weinig klachten. De plaats waar de myomen zitten veroorzaakt vaker klachten dan de grootte van de myomen zelf. Vooral myomen die onder het baarmoederslijmvlies zitten of die in de baarmoederholte liggen, kunnen veel klachten veroorzaken.
Klachten
De klachten zijn onder meer menstruatieproblemen, een zwaar en drukkend gevoel onder in de buik, lage rugpijn, hevige buikpijn, plasklachten of pijn bij de gemeenschap. Dit alles is afhankelijk van de plaats waar de myomen zich bevinden. Menstruatieproblemen zijn de meest voorkomende klachten. De menstruatiepijn wordt steeds heviger en begint zelfs op weeën te lijken. Daarnaast is er veel bloedverlies tijdens de menstruatie. Ook kan tussentijds bloedverlies optreden, wat weer tot bloedarmoede kan leiden. Een myoom dat in de buikholte ligt en met een steel in de baarmoeder zit, kan de steel draaien, waardoor het myoom te weinig bloed krijgt. Dit kan acute hevige buikpijn veroorzaken.
Een baarmoeder met vleesbomen geeft meestal geen problemen bij de zwangerschap. Alleen een myoom met een steel in de baarmoederholte (gesteeld intracavitair myoom) kan de innesteling van een zwangerschap belemmeren en grote myomen in de baarmoederhals kunnen de indaling van de baby in de weg zitten.
Onderzoeken
Myomen kunnen op verschillende manieren worden opgespoord. De meest voorkomende onderzoeken zijn:
- inwendig onderzoek;
- bloedonderzoek;
- echoscopisch onderzoek;
- hysteroscopy;
- laparoscopie.
Behandeling
Alleen als de myomen klachten veroorzaken, worden ze behandeld. Op zich kunnen de myomen geen kwaad, omdat er weinig risico is dat de myomen kwaadaardig worden. Vaak zal eerst geprobeerd worden met medicijnen de klachten te verminderen. Veel gebruikte medicijnen zijn de anticonceptiepil, prostaglandine-synthetase-remmers als ibuprofen en naproxen, tranexaminezuur (een bloedstoller), Danazol, prosteron-preparaten, LH/RH agonisten of een combinatie van deze medicijnen: bijvoorbeeld eerst een hormonenbehandeling om de myomen kleiner te laten worden en daarna de pil om te voorkomen dat de myomen opnieuw gaan groeien. De myomen blijven dan wel zitten, ze kunnen alleen iets kleiner worden. Pas als medicijnen weinig of helemaal geen effect hebben, wordt tot een operatie overgegaan, waarbij de baarmoeder kan blijven zitten. Baarmoedersparende operaties zijn bijvoorbeeld:
- hysteroscopische resectie (verwijdering van de myomen door een operatie in de baarmoeder);
- laparoscopische interventie (verwijdering van de myomen door een kijkoperatie in de buik);
- myoom-enucleatie ('uitpellen' van myomen).
Als een behandeling met medicijnen niet helpt en ook een baarmoedersparende operatie niet zinvol lijkt, of als de klachten na een baarmoedersparende operatie helemaal niet verbeteren, is het misschien beter om de hele baarmoeder te verwijderen: een uterusextirpatie. Ook wordt de hele baarmoeder weggehaald als het paar er zeker van is dat zij geen kinderen (meer) willen en de klachten heel ernstig zijn of als de vrouw lijdt aan bloedarmoede. Verder wordt de hele baarmoeder weggehaald als de baarmoeder helemaal vol zit met myomen of als een myoom supersnel groeit of pas na de overgang begint te groeien. Als een myoom plotseling snel gaat groeien of pas na de overgang gaat groeien is de kans op een kwaadaardige verandering groter en is het veiliger om de hele baarmoeder te verwijderen. De baarmoeder kan vaginaal verwijderd worden of via de buikwand. Dit is afhankelijk van de grootte en de beweeglijkheid van de baarmoeder en van de wens om de baarmoederhals te behouden. Bij vaginale verwijdering van de baarmoeder is het technisch niet mogelijk om de baarmoederhals te laten zitten.
